2006/08/31

Iluntasunean

Eta eguzkiak egun baten berriz ez agertzea erabakiko balu?
Argia goriaren babesaz umezurtz utziko bagintu?
Bere distira guztia askatuz betirako agur esatea ebatziko balu?


Powered by Castpost

Larregi falta da horretarako, ez ordea udari amaiera emateko. Eguzkiaren indarra murrizten doa eta nabaritzen da. Egun lainotsuak ugaritzen doaz eta lehen hotzikarak hasi dira. Gehienbat, gizakiongan antzematen da aldaketa.
Argitasun naturalak helarazten digun energia zuzenean islatzen da gugan. Eragina du gugan, handia gainera. Bizipoza oparitzen digu eta ia eskertu ere ez dugu egiten. Ilargiaren argi eza nahiago ditugu askotan. Gauari diogun fideltasunez ustiatzen dugu.
Baina inoiz ez dugu eguzkiaren onuretan erreparatu. Eta Finlandiako suizidio kopuru altua esanguratsua da honetan. Neguan eguneko 4 ordu egunez, beste 20 gauez. Depresiorako joera dute bertako biztanleek, ulergarria.
Euskal Herrian ere ekiren boterea ahultzen doa eta horrekin batera uda bukaera heltzear dagoen susmoa hazten. Nola ez, aurre egiteko kapaz izango gara. Beti ere hurrengo uda noiz heltzeko zain, iluntasunean amesten.

2006/08/27

Un Long Dimanche De Fiancailles II

--- Si no puedes llorar habla, y si no puedes hablar calla, pero en fin, a veces empezamos a hablar y nos ponemos a llorar y al llorar decimos lo que no hemos dicho al hablar, no se si me entiendes, si no sigue así, con esa cara de boba. ---

2006/08/25

Errare humanum est

Zerk bultzatzen gaitu erabaki bat edo beste hartzera?
Bihozkadek gidaturiko kontzientziak jada aspaldikoak dira. Gizaki zuhur eta zentsudun bilakatu gara, ezinbesteko zaigu etorkizuna gogoan izatea hanka-sartzeak ekiditeko. Zenbait animaliek hibernatzeko behar besteko janari biltzen duten era berean, guk ere geroan pentsatzen ikasi dugu. Eta geroari diogun begirunez blai neurtzen ditugu gure pausuak.

Hala ere, batzutan ezinezkoa zaigu ez huts egitea. Gaizki jokatzearen ondorioz neurketek eskutik ihes egiten dute eta hankaz gora gelditzen da gure mundua. Aukera posible guztiak ez ikertzearen eraginez. Edota sinpleki erabaki bat hartzerakoan erratzearen eraginez. Gizaki zuhur eta zentsudun bilakatu gara, baina huts egitearen ondorioz beti egongo gara noraezean ibiltzera kondenatuta. Orduan salbamen bakarra barkamen zintzoa baina ez da izango, gure buru edo mindutako pertsonarenganako barkamen zintzoa.

2006/08/19

Gernikako Galtzontzilo lasterketa

Herriko jaiak bukatu dira, eskerrak. Korsakov-en sindromea pairatzeko beldurrez nengoen jadanik, alkoholak eragindako oroimen arazoak direla eta. Aurtongoak arraro samarrak izan direla aipatu beharra dago, baina gauza guztien artean zerbait egon da arrotz egin ez dena: San Roketxu eguneko galtzontzilo lasterketa.

Urtero bezala goizaldeko lauretan Merkurio iturriaren inguruan biltzen den mozkor koadrilaz ari naiz. Exhibizionista edo kirolari izenez, ez dakit nola bataiatuko nituzke. Gauza da mozorroa kenduta galtzontziloetan egiten dutela lasterketa. Tradizioa edo nabarmenkeria, ez dakit zein hitzez deskribatuko nuke.

Baina nire asmoa ez da horren kritika egitea. Baizik eta emakumeen parte “ez” hartzeari buruz. Izan ere lasterketa ikusi dudan urte guztietan ez dut emakume korrikalaririk ikusi eta zergatian pentsatu dudanean soilik arrazoi bat bururatu zait: Kuleroetan dabilen emakume batek sortuko lukeen aztoramendu izugarria odolean neurriz kanpoko alkohol kopurua duten gizonen artean. Beraz, arrazoi fisiologiko ala soziologikoa da?

Feminismoan oinarritutako idatzia dela esango lukeenari onartu egingo nioke, egia delako. Baina ez jende ugarik feminismoari buruz duen ideia okerra bezala. Matxismoarekin alderatuz, feminismoa emakumeen diskriminazioaren kontrako mugimendu soziokulturala da eta orokorrean edozein genero diskriminazioren kontrakoa. Beraz, generoen arteko berdintasuna defendatzen duen doktrina da.

Eta baliteke gizonezko batek hau irakurtzean haien kontrako bidegabeko ibilbidea hartu dudala pentsatzea, baina ez da hori nire asmoa. Nabarmendu nahi dut, matxismoaren antonimo bezala henbrismoa dugula eta ez feminismoa, hori baino ez.

Argazkiaren kalitatea ez da oso ona, baina korrikalarietako bat ezberdindu daiteke. Espero dut argazki bat atera izanak nire kontrako kritika egiteko aitzakia ez izatea, kazetari bezala ateratako argazkia izan da, benetan.

2006/08/06

Amantea

Beharbada gehiegitan gidatzen gaituzte aurreiritziek.

Liburu bat esku artean hartu, idazlearen irudia ikusi eta ezaguna izan. David F.Cantero, Espainiar telebista publikoko aurkezlea izanikoa. Serioa eta ikaragaitza. Behintzat hori zen hartaz nuen irudia. Bere lehen nobela irakurri arte. Amantea.

Beste edozein liburu bezalakoa izan zitekeen. Hitzez jositakoa, istorio bat kontatzen duten horietakoa, edonolakoa. Baina idazlearen pentsamendu sakonek eta hauek adierazteko erabiltzen duen magia ezin hobeak liluratu naute.

Emaztearen gabeziak gizon bati sorrarazten dion agonia deskribatzen saiatzen da liburu osoan zehar. Maitearen hutsak sorrarazten duen sentimendu deskribaezina, azalezina, jasanezina. Paulo Coelhok El Zahir nobelan egiten duen bilaketaren saiakera mistikoa barregarri uzten du. Era humano batean adierazten du gabezi hori Canterok, zalantzez itota bizi den pertsonaiari bizi literario bat emanez. Paper artean jarraitu dudan bizitza existentziala.

Osorik irakurtzeak merezi duela esango nuke propaganda zalea izango banintz, baina egile-eskubideak urratuz pasarte bat uzten dut hemen. Bizitzaren bidegurutze orotan zergatiez galdezka dabiltzan horiei eskainia:


En nuestra distancia dormida
"De tanto mentirlas, las mentiras se tornan verdades. Terminan formando parte de nuestra realidad, engañándonos. Son nuestro entorno, nuestro mas intimo disfraz, mas ciertas que todas las certezas. Las vamos incorporando a nuestra vida en voz baja, y quedamente nos hablan, de cuando en cuando, recordándonos toda la falsedad que sustenta nuestra leyenda personal. Pero, al fin, eso son las novelas y los días: ficciones.
Fingimos amor, fingimos dolor y angustia, fingimos compasión, pero sobre todo fingimos cuando mentimos ser felices. En ocasiones nos invade una eufórica alegría, un optimismo que raya en lo ridículo, nos regocijamos en pequeños placeres y satisfacciones inconsistentes que, a su vez, también nos miente.
Es fácil estar triste, ser triste, dejar que la tristeza nos invada, que la agridulce melancolía llene unas horas, nos sacie; pero que difícil es forzar la alegría, que difícil sentirla verdadera, poderosa, invulnerable.
Nacemos del dolor, nuestra vida es dolor, jamás dejamos de sentirlo, y si llegamos a liberarnos por un instante de su lacra, en nuestro alborozo, su ausencia nos pasa inadvertida. La alegría se colma en si misma, devorándose, y nos deja súbitamente hambrientos de ese gozo. Apenas somos capaces de recordar un instante feliz y cuando lo hacemos, nos asalta la duda de si ese recuerdo será cierto. Cada día de efímera felicidad tiene en su contra meses o años de lento e introvertido padecimiento. Tenemos la facultad de soportar el dolor hasta límites casi insospechados, pero no la potestad de desterrarlo en el júbilo.
Que nadie se llame a engaño: la vida es fastidiosamente triste y aburrida. Los animales no lo saben ni lo sienten como nosotros, solo aceptan con extraordinaria naturalidad cualquier hastío, cualquier agrado. Sin grandes penas ni alborozos, pasan la vida holgazaneando despreocupados ante la tristeza y el aburrimiento, sin casi inmunes a ellos. En cambio, los seres humanos, abrumados por el escaso tiempo que nos queda, por la ignota fecha de caducidad de la existencia, nos conocemos el verdadero sosiego. Pretendemos disimularlo, pero en el fondo de nosotros, en lo más profundo, guardamos ese convencimiento. Lo sabemos, tarde o temprano ¡hemos de morir! En el mejor de los casos, aprendemos a vivir así, siempre acompañados por un leve sufrimiento, por una aprensión indefinida. Jamás nos abandona la posibilidad, el mal agüero, el presentimiento de que el próximo minuto podría hacerse muy pesado, dolorosamente pesado e insoportable.
Estar vivos en algo nos es ajeno, aunque seamos incapaces de aceptar la muerte. La vida nos habita invisible, nos invade licuada en sangre, pero vivir jamás nos colma. Al menos no hasta que somos viejos o nos sentimos incapaces, o sufrimos por encima y mas allá de las demarcaciones del malestar y la desesperación. Sabemos que la existencia es finita y esa idea nos resulta insoportable.
La vida, como un leviatán adormecido, como una bestia que dormita planeando devorarnos. Su ausencia es nuestra inseparable tragedia, el origen de todos nuestros miedos, mezquindades y defectos, el temor que condiciona cada minuto de duración de nuestra existencia…”

2006/08/04

Stroop efektua

Itxuraz Coca-cola freskagarriaren iragarki bat baino ez da, baina… ongi irakurri al duzu? Begi-bistara markaren izena ikusi duzunaren ustea izango duzu eta ez zinen jabetuko trukatuta dagoenaz, STROOP efektuaren eraginez. Horrela deritzo irakurketa automatikoak eragiten duen interferentzia semantikoari. Jartzen duena dakigula uste dugu eta ez dugu arreta gehiagorik jartzen. Beti bezala azalekoa ikusteko ohitura erakusten dugu, azterketa sakonak ukatuz.